W 2020 r. Komisja Europejska („KE”) wszczęła formalne postępowanie antymonopolowe, w celu zbadania czy zasady Apple dotyczące dystrybucji aplikacji za pośrednictwem sklepu App Store naruszają unijne reguły konkurencji[1].

Jak wynika z opublikowanego w dniu 4 marca 2024 r. komunikatu prasowego[2], KE nałożyła na firmę Apple grzywnę w wysokości ponad 1,8 mld euro za nadużywanie dominującej pozycji na rynku dystrybucji aplikacji do streamingowego przesyłania muzyki do użytkowników iPhone’ów i iPadów za pośrednictwem sklepu App Store[3].

Apple zostało ukarane za stosowanie ograniczeń wobec twórców aplikacji polegających na uniemożliwianiu im informowania użytkowników iOS o alternatywnych i tańszych usługach subskrypcji muzyki dostępnych poza aplikacją.

KE stwierdziła, że stosowane przez Apple ograniczenia stanowiły naruszenie art. 102 lit. a Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej zgodnie z którym:

„Niezgodne z rynkiem wewnętrznym i zakazane jest nadużywanie przez jedno lub większą liczbę przedsiębiorstw pozycji dominującej na rynku wewnętrznym lub na znacznej jego części, w zakresie, w jakim może wpływać na handel między Państwami Członkowskimi. Nadużywanie takie może polegać w szczególności na: narzucaniu w sposób bezpośredni lub pośredni niesłusznych cen zakupu lub sprzedaży albo innych niesłusznych warunków transakcji;”.

KE uznała, że Apple stosując ograniczenia mogło doprowadzić wielu użytkowników iOS do:

• znacznie wyższych kosztów subskrypcji usług streamingu muzyki (wysoka prowizja nałożona przez Apple na deweloperów została „przeniesiona” na konsumentów w postaci wyższych cen subskrypcji za tę samą usługę w Apple App Store);
  • pogorszenia ich komfortu użytkowania w związku z uciążliwym zaangażowaniem w wyszukiwanie ofert poza App Store.
• Przy ustalaniu wysokości grzywny, KE wzięła pod uwagę czas trwania i wagę naruszenia, a także całkowity obrót i kapitalizację rynkową Apple. Zdaniem KE wysokość wymierzonej grzywny była niezbędna do osiągnięcia tzw. efektu odstraszającego. Co również istotne, KE nakazała Apple powstrzymanie się od powtarzania naruszeń lub stosowania w przyszłości praktyk o równoważnym celu lub skutku.

Wiceprzewodnicząca wykonawcza Margrethe Vestager odpowiedzialna za politykę konkurencji stwierdziła, że: „Przez dekadę Apple nadużywało swojej dominującej pozycji na rynku dystrybucji aplikacji do streamowania muzyki za pośrednictwem App Store. Robiło to poprzez ograniczanie deweloperom możliwości informowania konsumentów o alternatywnych, tańszych usługach muzycznych dostępnych poza ekosystemem Apple. Jest to niezgodne z unijnymi przepisami antymonopolowymi, więc dziś nałożyliśmy na Apple grzywnę w wysokości ponad 1,8 miliarda euro.” [wyróżnienie własne][4].

Apple w odpowiedzi na nałożoną grzywnę opublikowało na swojej stronie internetowej oficjalne oświadczenie, zgodnie z którym: „Komisja Europejska ogłosiła dziś decyzję stwierdzającą, że App Store stanowi przeszkodę dla konkurencji na rynku muzyki cyfrowej. Taką decyzję podjęto mimo tego, że Komisja nie znalazła żadnych przekonujących dowodów działania na szkodę konsumentów. Nie wzięła też pod uwagę faktu, że mowa o niezwykle konkurencyjnym rynku, który prężnie i szybko się rozwija. Głównym zwolennikiem – i największym beneficjentem – tej decyzji jest Spotify, firma z siedzibą w Sztokholmie w Szwecji. Spotify oferuje największą na świecie aplikację do strumieniowania muzyki. W czasie dochodzenia przedstawiciele Spotify spotykali się z Komisją Europejską ponad 65 razy. (…) Apple działa w Europie od ponad 40 lat. Obecnie zapewniamy ponad 2,5 miliona miejsc pracy na tym kontynencie. Pomagaliśmy w rozwoju rynków, promując konkurencję i innowacyjność na każdym etapie, a App Store stanowi ważną część tych działań. Dlatego choć szanujemy Komisję Europejską, to jej decyzja nie znajduje pokrycia w faktach.”[5] [wyróżnienie własne].

Apple po wydanym rozstrzygnięciu KE zamierza złożyć odwołanie. Obecnie trudno ocenić, kiedy sprawa zostanie finalnie zakończona. Polityka konkurencji stanowi jedną z kluczowych dziedzin prawa z punktu widzenia systemu gospodarczego. Zespół Kancelarii Jabłoński Koźmiński i Wspólnicy będzie na bieżąco monitorował i informował o istotnych zmianach związanych z przepisami antymonopolowymi oraz ich potencjalnych konsekwencjach. W razie jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości związanych z prawem konkurencji zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią.

[1] Komunikat prasowy z dnia 16 czerwca 2020 r.   https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_20_1073, dostęp online [11.03.2024 r.]

[2] Komunikat prasowy z dnia 4 marca 2024 r. https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_24_1161, dostęp online [11.03.2024 r.]

[3] Ibidem.

[4] Komunikat prasowy z dnia 4 marca 2024 r. https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_24_1161, dostęp online [11.03.2024 r.] [tłum. własne].

[5] Oświadczenie Apple z dnia 4 marca 2024 r., https://www.apple.com/pl/newsroom/2024/03/the-app-store-spotify-and-europes-thriving-digital-music-market/, dostęp online [11.03.2024 r.]