Jednym z podstawowych praw pacjenta jest dostęp do jego dokumentacji medycznej. Prawo to przysługuje też przedstawicielowi ustawowemu pacjenta lub osobie przez niego upoważnionej, a po jego śmierci – osób mu bliskich (z pewnymi ograniczeniami).

Pacjent ma prawo do bezpłatnego wglądu do swojej dokumentacji, w tym także do baz danych w zakresie ochrony zdrowia. Dostęp ten realizowany jest zwykle w miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych, albo w siedzibie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych. Prawo to obejmuje także możliwość sporządzenia notatek lub zdjęć we własnym zakresie.

Pacjent ma prawo także do otrzymania dokumentacji, w różnych formach: wyciągu, odpisu, kopii lub wydruku, za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, na informatycznym nośniku danych, a nawet przez wydanie oryginału za potwierdzeniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu (na żądanie sądów i organów publicznych lub gdy szybkość otrzymania dokumentacji ma znaczenie dla życia lub zdrowia pacjenta).  

Forma udostępnienia dokumentacji zależy jednak nie tylko od życzenia pacjenta, ale też, między innymi, od tego na jakim nośniku się znajduje (np. klisze zdjęć rentgenowskich wydawane są w oryginałach z zastrzeżeniem zwrotu), czy od regulaminu organizacyjnego podmiotu przechowującego dokumentację (przykładowo dokumentacja papierowa może być udostępniona elektronicznie w formie skanu lub na informatycznym nośniku danych, jeśli regulamin podmiotu przewiduje taką możliwość). 

Udostępnianie dokumentacji medycznej stanowi oczywiście dodatkowe zadanie dla podmiotu ją przechowującego i może wiązać się z dodatkowymi kosztami, w związku z czym ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta przyznaje tym podmiotom prawo żądania opłat za udostępnianie dokumentacji w formie wyciągu, odpisu, kopii lub wydruku, czy na informatycznym nośniku danych oraz w formie skanu dokumentacji papierowej przesłanego drogą elektroniczną.

Na drugim biegunie z kolei znajduje się gwarancja możliwości zapewnienia każdemu pacjentowi pozyskania jego dokumentacji (często obszernej).

Ustawodawca zdecydował zatem, że wolne od opłat jest pierwsze udostępnienie dokumentacji (czy to w częściach, czy w całości) w formie wyciągu, odpisu, kopii lub wydruku, na informatycznym nośniku danych, także dokumentacji papierowej wysłanej elektronicznie w skanie lub na nośniku danych. Bezpłatne jest też uzyskanie dokumentacji pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, o ile dokumentacja ta oryginalnie prowadzona jest w formie elektronicznej. Przepis art. 28 ust. 2a i b ustawy wprowadza jeszcze kilka zwolnień od opłaty w specyficznych sytuacjach.

Za kolejne udostępnienia już podmioty świadczące usługi zdrowotne mogą żądać opłat. Mogą same określić ich wysokość, przy czym nie mogą przekroczyć ustawowych granic:

• jedna strona wyciągu albo odpisu dokumentacji medycznej – nie może przekraczać 0,002 przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale (do 29.02.2024 wynosi zatem 14,39 zł),
• jedna strona kopii albo wydruku dokumentacji medycznej – nie może przekraczać 0,00007 przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale (do 29.02.2024 wynosi zatem 0,50 zł),
• udostępnienie dokumentacji medycznej na informatycznym nośniku danych – nie może przekraczać 0,0004 przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale (do 29.02.2024 wynosi zatem 2,88 zł).

Dokumentacja medyczna, oprócz oczywistej funkcji rejestru stanu zdrowia i historii udzielanych świadczeń, jest jednym z podstawowych środków dowodowych w postępowaniach dyscyplinarnych i sądowych. Jest to zatem dokument o doniosłej mocy. Pacjent musi mieć do niej dostęp, ale realizacja tego prawa nie może nadmiernie obciążać podmiotu udostępniającego.

Prawnicy Kancelarii JKLAW posiadają szerokie doświadczenie w reprezentowaniu Klientów z branży farmaceutycznej, m. in. w postępowaniach obejmujących odpowiedzialność za produkt niebezpieczny (lek, szczepionkę). Zapraszamy do kontaktu.

Zgodnie z ustawą z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 1545) (dalej: u.p.p.) – każdy pacjent, ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych.