Akt o Sztucznej Inteligencji (AI Act) został formalnie przyjęty, a odliczanie do początku jego obowiązywania już się rozpoczęło. AI Act określa ogólne zasady dotyczące systemów AI o wysokim ryzyku i ogólnym przeznaczeniu (samodzielne systemy AI). Istnieją jednak pewne ważne niuanse w odniesieniu do już istniejących takich systemów AI.

Poniżej przedstawiamy Państwu terminarz, który szczególnie dostawcy regulowanych systemów AI powinni mieć na uwadze przy ocenie wpływu AI Act na ich działalność, w tym w odniesieniu do istniejących systemów i modeli AI. Należy pamiętać, że zdecydowana większość obowiązków w AI Act jest skierowana do dostawców tych systemów. Są to podmioty, które opracowują system sztucznej inteligencji lub zlecają jego opracowanie w celu wprowadzenia go do obrotu lub oddania go do użytku pod własną nazwą handlową lub własnym znakiem towarowym.

Kluczowe daty: Ogólne obowiązywanie AI Act

2 sierpnia 2024: AI Act wchodzi w życie po jego publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej (Art. 113 AI Act).

2 sierpnia 2026: W tym dniu wchodzą w życie liczne obowiązki wynikające z ustawy, w tym te dotyczące systemów AI o wysokim ryzyku (Rozdział III AI Act).

Mimo to pewne obowiązki będą obowiązywały już wcześniej i będą wprowadzane stopniowo. Takimi wyjątkami są następujące terminy:

Luty 2025: Sześć miesięcy od daty publikacji wchodzą w życie ogólne przepisy AI Act (np. zakres, definicje – Rozdział I) i przepisy dotyczące zakazanych systemów AI (Rozdział II, art. 5).

Sierpień 2025: Dwanaście miesięcy od daty wejścia w życie zaczynają obowiązywać następujące części AI Act:

• Przepisy dotyczące samodzielnych systemów AI (ogólnego przeznaczenia) (Rozdział V, art. 50-56).
• Termin wyznaczenia przez państwa członkowskie organów notyfikacyjnych i start procedury notyfikacji (Rozdział III, Sekcja 4, art. 28-39).
• Kary (Rozdział XII, art. 99 i 100).
• Obowiązek zachowania poufności mający zastosowanie do wszystkich osób prawnych i fizycznych zaangażowanych w stosowanie AI Act (art. 78).

Sierpień 2027: W życie wchodzą przepisy dotyczące systemów AI o wysokim ryzyku, objętych art. 6(1) AI Act, tj. systemów AI, które są komponentami bezpieczeństwa lub same są objęte przepisami o bezpieczeństwie produktów wymienionymi w Załączniku I AI Act.

Istniejące systemy AI o wysokim ryzyku i samodzielne systemy AI (ogólnego przeznaczenia)

Co do zasady, AI Act ma na celu uniknięcie zakłóceń na rynku oraz zapewnienie pewności prawnej operatorom systemów AI i dostawcom systemów ogólnego przeznaczenia. AI Act zatem przewiduje zwolnienie z pewnych obowiązków lub dodatkowy czas na dostosowanie się dla operatorów niektórych systemów AI, takich jak systemy samodzielne (ogólnego przeznaczenia), które znajdowały się na rynku przed wejściem w życie AI Act. Dla takich systemów AI Act przewiduje następujące terminy wejścia w życie obowiązków określonych w ustawie.

Systemy AI o wysokim ryzyku:
Operatorzy (w tym dostawcy, wdrażający, importerzy i dystrybutorzy) systemów AI o wysokim ryzyku, które zostały wprowadzone na rynek lub oddane do użytku przed sierpniem 2026 r., muszą dostosować się do AI Act tylko wtedy, gdy systemy te ulegną „istotnym zmianom” po tej dacie.

Samodzielne systemy AI (ogólnego przeznaczenia):
Dostawcy systemów AI ogólnego przeznaczenia, które zostały wprowadzone na rynek przed 2 sierpnia 2025 r., mają czas do 2 sierpnia 2027 r. na dostosowanie się do obowiązków wynikających z ustawy.

Na przykład, jeśli system ogólnego przeznaczenia został wprowadzony na rynek 1 stycznia 2025 r., co mieści się w 12 miesiącach od wejścia w życie AI Act, dostawca ma czas do 2 sierpnia 2027 r. na dostosowanie się do AI Act w odniesieniu do tego systemu (mniej niż 36 miesięcy).

Jednakże, jeśli dostawca planuje wprowadzić system ogólnego przeznaczenia na rynek 3 sierpnia 2025 r., musi on dostosować taki system do odpowiednich przepisów AI Act.

Co to praktycznie oznacza?

Pierwszym krokiem jest analiza, czy AI Act będzie w ogóle dotyczył modelu biznesowego i działalności danego podmiotu, nawet jeżeli taki podmiot używa różnych systemów AI. Dlatego już teraz warto przeprowadzić taką analizę, żeby wiedzieć, czy zacząć się przygotowywać na sam AI Act.

Jeżeli AI Act znajdzie zastosowanie, to powyższe terminy oznaczają, że zespoły ds. rozwoju produktów, prawne i zgodności powinny już zacząć starannie planować i ściśle współpracować, tak aby odpowiednio dostosowywać procesy do wymogów AI Act.

Co do zasady jednak zakres obowiązywania AI Act jest dość wąski, więc należy dobrze oszacować, czy obowiązki z niego wynikające dotyczą danego podmiotu. W ten sposób można uniknąć niepotrzebnych komplikacji związanych z procedurami zgodności, które nie muszą być konieczne.

Na nadchodzące zmiany wynikające z Aktu o Sztucznej Inteligencji powinni przygotować się wszyscy dostawcy systemów AI. Właściwe zrozumienie i odpowiednie zaplanowanie działań są kluczowe dla uniknięcia niepotrzebnych komplikacji oraz zapewnienia zgodności z nowymi regulacjami. Warto już teraz rozpocząć analizę wpływu AI Act na działalność swojej firmy, aby skutecznie dostosować procesy i zabezpieczyć swoją pozycję na rynku.

Pamiętaj, że odpowiednie przygotowanie to nie tylko kwestia zgodności z prawem, ale również szansa na zbudowanie przewagi konkurencyjnej w dynamicznie rozwijającej się branży sztucznej inteligencji. Eksperci z kancelarii Jabłoński Koźmiński i Wspólnicy, z szerokim doświadczeniem w zakresie regulacji i zgodności, oferują wsparcie w precyzyjnym dostosowaniu strategii Twojej firmy do wymogów AI Act, pomagając w pełnym wykorzystaniu potencjału sztucznej inteligencji w zgodzie z nadchodzącymi przepisami.