Narodowy Fundusz Zdrowia nie naliczy kar, jeśli do końca czerwca 2025 r. w specjalistycznych zespołach ratownictwa medycznego (S) nie będzie lekarza – tak wynika z projektu rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 16 września 2024 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej[1]. Ministerstwo Zdrowia skierowało do konsultacji publicznych projekt rozporządzenia zakładający kolejne wydłużenie okresu zwolnienia z kar umownych za braku lekarzy w specjalistycznych zespołach ratownictwa medycznego (S). Obecnie kary zostały zniesione do końca br. Projekt zakłada wydłużenie okresu abolicji o kolejne 6 miesięcy – do końca czerwca 2025 r.

Zmiany spowodowane Pandemią Covid-19

W trakcie pandemii Covid-19 wprowadzony został przepis art. 36a ustawy o państwowym Ratownictwie Medycznym[2], zgodnie z którym w okresie –epidemii (z legalnego punktu widzenia: okresie stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii), w skład zespołu specjalistycznego ratownictwa medycznego (ZRM S) o którym mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1 przywołanej ustawy, mogły wchodzić trzy osoby posiadające kwalifikacje wymagane dla ratownika medycznego lub pielęgniarki systemu, bez obecności lekarza.

Zgodnie z jego treścią: „W okresie ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii w skład zespołu specjalistycznego mogą wchodzić trzy osoby posiadające kwalifikacje wymagane dla ratownika medycznego lub pielęgniarki systemu.”.

Przepis ten zatem stanowił wyjątek od reguły z art. 36 ust. 1 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym w skład zespołu specjalistycznego (ZRM S) wchodzą co najmniej trzy osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym lekarz systemu oraz pielęgniarka systemu lub ratownik medyczny.

Tym samym przepis ten w okresie pandemii uprawniał jednostki, aby w specjalistycznym zespole ratownictwa medycznego zamiast lekarza, znajdował się ratownik medyczny lub pielęgniarka systemu opieki zdrowotnej.

Choć regulacja ta przestała obowiązywać w lipcu 2023 r. w dalszym ciągu specjalistyczne zespoły ratownictwa medycznego mierzą się z brakami kadrowymi lekarzy, próbując przywrócić stan sprzed pandemii.

Braki kadrowe wśród lekarzy systemu ratownictwa medycznego: bez zmian…

Pomimo, że w dniu 1 lipca 2023 r. odwołany został stan zagrożenia epidemicznego, to sytuacja związana z brakami kadrowymi lekarzy systemu ratownictwa medycznego nie uległa poprawie. Zgodnie z danymi z Systemu Wspomagania Dowodzenia Państwowego Ratownictwa Medycznego[3], tylko w 2024 r. odsetek brakujących lekarzy zespołach specjalistycznych wynosi średnio aż 57%. Tym samym, obsada lekarska w zespołach specjalistycznych jest zapewniona jedynie na poziomie 43% wymaganych stanowisk. Początkowo resort zdrowia zawiesił nakładanie kar do końca 2024 r, chcąc dać czas na rekrutację lekarzy, w celu zapełnienia braków kadrowych w zespołach ZRM S-u.

Abolicja przedłużona do 30 czerwca 2025 r.? Projekt w trakcie konsultacji publicznych

Obecnie resort zdrowia, planuje ponownie wydłużyć okres abolicji. Początkowo miała ona obowiązywać do końca br[4]. Obecnie Ministerstwo Zdrowia przyjęło projekt Rozporządzenia, zgodnie z którym do dnia 30 czerwca 2025 r. NFZ nie będzie mógł nakładać kar umownych za nieposiadanie w zespole ZRM S-u lekarza, pod warunkiem zapewnienia w składzie tego zespołu co najmniej trzech osób uprawnionych do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym ratownika medycznego lub pielęgniarki systemu

Zgodnie z projektem rozporządzenia, do końca czerwca 2025 r. obowiązywać będzie przepis § 3c pkt 1 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 września 2015 r. w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej[5] w brzmieniu zmienionym omawianym projektem.

Obecnie projekt jest na etapie konsultacji społecznych[6]. W przypadku wejścia życie rozporządzenie będzie obowiązywać od 31 grudnia 2024 r. do 30 czerwca 2025 r., dając systemowi opieki zdrowotnej więcej czasu na uzupełnienie braków kadrowych wśród lekarzy systemu ratownictwa medycznego.

Prawnicy z Kancelarii Jabłoński Koźmiński posiadają doświadczenie w zakresie doradztwa w obszarze prawa medycznego, a także wiedzę – popartą publikacjami naukowymi oraz popularyzatorskimi – w zakresie prawnych aspektów funkcjonowania polskiego systemu opieki zdrowotnej. W przypadku pojawienia się jakichkolwiek pytań bądź wątpliwości dotyczących tego bądź, pokrewnego zagadnienia serdecznie zapraszamy do kontaktu.

[1] Projekt dostępny po adresem: https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//516/12389605/13081538/13081539/dokument683603.pdf [dostęp: 26.09.2024].

[2] Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 652).

[3] System Wspomagania Dowodzenia Państwowego Ratownictwa Medycznego (SWD PRM) https://www.gov.pl/web/zdrowie/system-wspomagania-dowodzenia-panstwowego-ratownictwa-medycznego-swd-prm- [dostęp: 25.09.2024 r.]

[4] Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 czerwca 2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej (Dz. U. poz. 843).

[5] t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1194 z późn. zm.

[6] https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12389304 [dostęp: 26.09.2024 r.]