Podmioty lecznicze, które chciałyby złożyć wniosek akredytacyjny, nie mogą obecnie tego zrobić.

W dniu 1 stycznia 2024 r. weszła w życie ustawa o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta (dalej jako: „Ustawa”). Ustawa wprowadziła do porządku prawnego nowe przepisy, dotyczące m.in. przyznawania podmiotom leczniczych certyfikatów akredytacyjnych. Jednocześnie, przestała obowiązywać wcześniejsza regulacja – ustawa o akredytacji w ochronie zdrowia.

Brak rozporządzeń wykonawczych dotyczących akredytacji

Na chwilę obecną, nie weszły jeszcze w życie rozporządzenia wykonawcze do Ustawy w zakresie dotyczącym akredytacji, których obowiązek wprowadzenia wskazuje delegacja z art. 41 Ustawy. Zgodnie z tym przepisem, Minister Zdrowia ma określić w drodze rozporządzenia:

1. szczegółowy sposób przeprowadzenia procedury oceniającej, w tym zakres planu przeglądu akredytacyjnego, uwzględniając konieczność zapewnienia kompleksowości i przejrzystości oceny spełniania warunków udzielenia akredytacji;
2. wzór certyfikatu akredytacyjnego, uwzględniając konieczność zapewnienia jednolitości wydawania tych certyfikatów;
3. sposób obliczenia wysokości opłat za przeprowadzenie procedury oceniającej, uwzględniając nakład pracy wiążący się z wielkością podmiotu oraz zakresem i liczbą udzielanych przez niego świadczeń.

Powyższa delegacja ustawowa nie została jeszcze wykonana, zatem nie jest obecnie możliwe wszczęcie procedury oceniającej na nowych zasadach.

Brak standardów akredytacyjnych – rola Rady Akredytacyjnej

Nie zostały również utworzone standardy akredytacyjne. Ważna jest w tym przypadku rola Rady Akredytacyjnej. Rada, będąca zgodnie z art. 22 ust. 1 Ustawy organem działającym przy Ministrze Zdrowia, jest odpowiedzialna za opracowanie projektów standardów akredytacyjnych, które przedstawia Ministrowi Zdrowia, dokonującemu wówczas ich zatwierdzenia. Zgodnie z przepisami przejściowymi z art. 58 ust. 7-9 Ustawy, dotychczasowi członkowie Rady pełnili swoją funkcję do 31 grudnia 2023 r. Nowi członkowie Rady Akredytacyjnej mieli natomiast zostać powołani do końca ubiegłego roku i od 1 stycznia 2024 r. zacząć pełnić swoje funkcje. Tak się jednak nie stało i obecnie nie ma organu odpowiedzialnego za opracowanie standardów akredytacyjnych, co w konsekwencji powoduje brak tych standardów. Stan ten uniemożliwia złożenie wniosków akredytacyjnych przez podmioty lecznicze.

Zwiększenie wymagań w celu uzyskania akredytacji

Jak wskazano w uzasadnieniu wprowadzonej Ustawy, jej celem w zakresie dotyczącym akredytacji jest doprecyzowanie i uporządkowanie procesu akredytacji w ochronie zdrowia, w szczególności w zakresie jego przebiegu, terminów i uczestników.

W art. 37 Ustawy wprowadzono nowe, wyższe wymagania, które warunkują udzielanie akredytacji:

1. spełnienie pojedynczych obligatoryjnych standardów akredytacyjnych;
2. uzyskanie oceny akredytacyjnej na poziomie co najmniej 75 proc. maksymalnej możliwej do uzyskania sumy ocen poszczególnych standardów akredytacyjnych ogółem;
3. uzyskanie co najmniej 50 proc. maksymalnej możliwej do uzyskania sumy ocen poszczególnych standardów akredytacyjnych dla każdego działu tematycznego.

Możliwość cofnięcia akredytacji i inne zmiany porządkujące i uszczelniające proces akredytacji

Ustawa wprowadziła także m.in. możliwość cofnięcia akredytacji (art. 38 ust. 4 oraz 5 Ustawy) oraz zasady dopuszczania do wykonywania i spełnienia funkcji wizytatora i koordynatora zespołu wizytatorów, którzy dokonywać mają przeglądu akredytacyjnego (art. 31 i nast. Ustawy).

Nowym rozwiązaniem jest również zasada weryfikacji i aktualizacji standardów akredytacyjnych co najmniej raz na 5 lat od daty ich ogłoszenia, w oparciu o przygotowaną przez Radę Akredytacyjną analizę, w szczególności w zakresie konieczności ich aktualizacji zgodnie z aktualną wiedzą medyczną (art. 24 i nast. Ustawy)

Obecny stan faktyczny – „wysyp” wniosków akredytacyjnych na ostatnią chwilę, Ministerstwo Zdrowia poinformowało o projektach rozporządzeń

Warto podkreślić, że około 200 szpitali złożyło pod koniec roku wnioski o akredytację. Zdążyły to uczynić przed 1 stycznia 2024 roku i będą w konsekwencji podlegać mniej restrykcyjnej procedurze akredytacyjnej, na podstawie przepisów przejściowych z art. 58 Ustawy.

Ministerstwo Zdrowia poinformowało przed dwoma tygodniami, że projekty rozporządzeń do Ustawy zostały przygotowane i zostaną przekazane do dalszego procesu legislacyjnego.

Zdaniem ekspertów Kancelarii Jabłoński Koźmiński, wprowadzone zmiany będą miały pozytywny wpływ i zapewnią polepszenie jakości opieki zdrowotnych w podmiotach leczniczych. Jednakże, warto mieć na uwadze, że na przyjęcie wymaganych rozporządzeń wykonawczych i standardów akredytacyjnych trzeba będzie jeszcze poczekać.