W ostatnim czasie przez Sejm RP uchwalona została ustawa o rynku kryptoaktywów („Ustawa”)^[1], nad projektem której prace trwają od lutego 2024 r.^[2] Jej celem miało być zapewnienie stosowania rozporządzenia MiCA (The Markets in Crypto-Assets Regulation^[3]) ustanawiającego jednolite dla wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej ramy prawne, tj. wymogi dla podmiotów świadczących usługi związane z kryptoaktywami i ich emitentów, a dotyczące oferty publicznej i dopuszczania do obrotu na platformie obrotu kryptoaktywów oraz wymogi w odniesieniu do dostawców usług w tym zakresie. 

Główne założenia Projektu

W ramach przypomnienia: nadzór nad rynkiem kryptoaktywów sprawować miała Komisja Nadzoru Finansowego („KNF”). Przyznano jej wiele uprawnień obejmujących m.in.:

• przeprowadzanie kontroli działalności emitentów tokenów, oferujących, osób ubiegających się o dopuszczenie do obrotu kryptoaktywów oraz dostawców usług w tym zakresie,
• udzielanie i cofanie zezwoleń, o których mowa w rozporządzeniu MiCA,
• blokadę rachunku kryptoaktywów lub rachunku pieniężnego oraz wstrzymywanie transakcji,
• prowadzenie Rejestru domen internetowych wykorzystywanych do prowadzenia działalności naruszającej przepisy rozporządzenia MiCA („Rejestr”),
• nakazywanie wstrzymywania rozpoczęcia oferty publicznej kryptoaktywów albo przerywanie jej biegu,
• nakładanie kar pieniężnych,
• zakazywanie pełnienia określonych funkcji w podmiotach będących dostawcami usług w zakresie kryptoaktywów, jak i występowanie do właściwego organu dostawcy usług z wnioskiem o odwołanie.

Niezależnie od tego Projekt obejmował również szereg obowiązków informacyjnych. Szczegółowo na ten temat w poprzednim alercie prawnym – „Ramy prawne dla gry na rynku kryptoaktywów – czy będzie bezpieczniej?”.

Poprawki na etapie prac w Sejmie RP

Na etapie prac legislacyjnych w Sejmie RP zgłoszono kilkaset poprawek. Oczywiście nie wszystkie z nich zostały przyjęte. 

Tytułem przykładu proponowano choćby ustanowienie Rady do spraw kryptoaktywów oraz technologii finansowych. W jej skład na okres 4-letniej kadencji wchodzić mieliby przedstawiciele Przewodniczącego KNF, Prezesa Narodowego Banku Polskiego, Prezydenta RP, Prezesa Rady Ministrów oraz trzech przedstawicieli branży kryptoaktywów wybranych w wyborach. Propozycja ta została jednak odrzucona.

Wprowadzone natomiast zostały zarówno poprawki o charakterze technicznym (redakcyjnym), jak i merytorycznym (doprecyzowującym).

Wśród kluczowych zmian:

• wprowadzenie definicji platformy obrotu kryptoaktywami oraz zagranicznego dostawcy usług w zakresie kryptoaktywów;
• odstąpienie od uzależnienia zawarcia umowy o świadczenie usług w zakresie kryptoaktywów od złożenia przez klienta w formie pisemnej oświadczenia dotyczącego jego sytuacji finansowej;
• doprecyzowanie zakresu kontroli przeprowadzanej przez KNF – jej przedmiotem nie tylko sytuacja finansowa poszczególnych podmiotów czy zgodność ich działalności z Rozporządzeniem MiCA i przepisami ustawy, ale również przepisami aktów wykonawczych wydanych na jej podstawie;
• wprowadzenie dolnej granicy kary 6 miesięcy pozbawienia wolności w przypadku prowadzenia działalności związanej ze świadczeniem usług w zakresie kryptoaktywów, nie będąc do tego uprawnionym (treść art. 121 dostosowana zatem do art. 120, w którym to już w Projekcie podanie nieprawdziwych danych lub zatajenie ich, w istotny sposób wpływające na treść informacji, zagrożone zostało grzywną do 5 000 000 zł albo karą pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5, albo obu tym karom łącznie);
• w okresie od dnia wejścia w życie ustawy do dnia uzyskania stosownego zezwolenia albo odmowy udzielenia go możliwość świadczenia usług w zakresie kryptoaktywów na dotychczasowych zasadach, nie dłużej jednak niż do dnia 1 lipca 2026 r.;
• w ww. okresie możliwość wykonywania działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu usług, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu przez podmiot wpisany do rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych na dotychczasowych zasadach, nie dłużej jednak niż do dnia 1 lipca 2026 r., chyba że przed upływem wskazanego terminu zostanie wykreślony z tego rejestru;
• likwidacja Rejestru działalności w zakresie walut wirtualnych z dniem 2 lipca 2026 r.;
• 4-miesięczna vacatio legis w odniesieniu do przepisu dotyczącego obowiązków przedsiębiorcy telekomunikacyjnego świadczącego usługi dostępu do sieci Internet w zakresie domen wpisanych do Rejestru (poza tym wyjątkiem Ustawa niezmiennie miałaby wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia).

Uwagi końcowe

Powyższe prowadzi do wniosku, że branża nie doczekała się postulowanych zmian. Nie zdecydowano się choćby na zastosowanie ulg czy preferencji. W dalszym ciągu rządowa propozycja zawiera szereg kontrowersyjnych regulacji.

Niemniej prace nad Ustawą nie zostały zakończone i ewidentnie się przedłużają, o czym świadczy również treść poprawek. W rozporządzeniu MiCA dopuszczono bowiem możliwość skrócenia przez państwa członkowskie tzw. okresu przejściowego, z czego początkowo (na etapie Projektu) skorzystano. Jednak z rozwiązania tego się wycofano i zdecydowano o zastosowaniu maksymalnie dopuszczanego okresu, tj. 1 lipca 2026 r. 

Jak wynika ze strony internetowej Sejmu RP, 29 września 2025 r. Ustawę przekazano Prezydentowi i Marszałkowi Senatu. Jednocześnie PiS zapowiedział przygotowanie nowego projektu ustawy implementującej MiCA, rzekomo zgodnego z zasadą „Unia Europejska + zero”.

W kierunku Ustawy kierowane są bowiem zarzuty o tzw. gold plating, czyli nadregulację. Nie sposób się z tym nie zgodzić, porównując ponad 100 stron polskiego projektu implementacji z przepisami wprowadzonymi już w innych państwach członkowskich UE.

Pozostaje wierzyć, że kolejne propozycje w zakresie gry na rynku kryptoaktywów nie będą skutkować omijaniem naszego kraju przez innowacyjne przedsiębiorstwa z branży.

^[1] Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, Ustawa z dnia 26 września 2025 r. o rynku kryptoaktywów, https://orka.sejm.gov.pl/opinie10.nsf/nazwa/1424_u/$file/1424_u.pdf, dostęp: 29 września 2025 r. 

^[2] Rządowe Centrum Legislacji, Projekt ustawy o rynku kryptoaktywów, https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12382311, dostęp: 29 września 2025 r. („Projekt”). 

^[3] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz.U. L 150 z 9.6.2023, s. 40.