Sztuka konsensusu, czyli mediacje od A do Z: Czas i pieniądze w mediacji

Magdalena Tyka-Jabłońska
22.07.2025

Kluczowymi aspektami rozwiązywania każdego sporu są czas i pieniądze. Mediacja zaś wydaje się najkorzystniejszą metodą rozwiązywania sporów pod oboma względami. 

Czas w mediacji

Przewlekłość postępowań sądowych, i to nie tylko w Polsce, staje się niestety powoli standardem. Również w arbitrażu, głównie ze względu na zajęte grafiki arbitrów, czas postępowania ulega wydłużaniu. 

W mediacji zasadniczo to od samych stron oraz umiejętności mediatora zależy, ile czasu będzie trwał cały proces. Oczywiście, zawiłość i wielkość sporu również ma znaczenie, jednak kiedy po obu stronach pojawi się, wskutek umiejętnie poprowadzonej mediacji, chęć polubownego zakończenia sporu, powyższe trudności przestają mieć kluczowe znaczenie.

Strony wraz z mediatorem mogą ustalić w sposób całkowicie dowolny ilość, czas trwania oraz przebieg samych spotkań. Co ważne, każda ze stron, w każdym momencie może również zrezygnować z dalszego prowadzenia mediacji, jeżeli uważa, że szanse na zawarcie ugody są niskie.

Wedle danych statystycznych podawanych przez Centrum Mediacji Sądowych średni czas mediacji wynosi zaledwie 42 dni.

Pieniądze w mediacji

Jak wiadomo czas to pieniądz, dlatego też punktem wyjścia dla określania kosztów mediacji jest już sam fakt szybkości postępowania. Im szybciej spór zostanie rozstrzygnięty, tym szybciej obie strony przestaną przebywać w warunkach swoistego zawieszenia, kiedy nie wiedzą czy, kiedy i ile odzyskają ze swojej należności/będą musieli zapłacić swojemu kontrahentowi. Z perspektywy działalności przedsiębiorstwa może to być niejednokrotnie kluczowy aspekt w codziennym funkcjonowaniu. Dodatkowo, zakończenie sporu ugodą przed mediatorem niejednokrotnie już, jak wynika z naszego doświadczenia, zaowocowało kontynuacją wspólnych interesów.

W mediacji umownej stawki dla pełnomocników i mediatora zależą wyłącznie od ustaleń poczynionych pomiędzy stronami a ich pełnomocnikami oraz stronami a mediatorem. 

W przypadku mediacji sądowych w sprawach cywilnych, jej koszty określone są w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości. Zgodnie z nim wynagrodzenie mediatora w sprawach o prawa majątkowe wynosi 1% wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 150 zł i nie więcej niż 2000 zł. W innych sprawach wynagrodzenie mediatora wynosi za pierwsze posiedzenie 150 zł, a za każde kolejne 100 zł, łącznie nie więcej niż 450 zł. Mediator jest także uprawniony do pokrycia poniesionych kosztów w postaci przejazdów, wynajmu pomieszczenia niezbędnego do przeprowadzenia mediacji (nie więcej niż 70 zł za jedno posiedzenie), korespondencji (nie więcej niż 30 zł). Wszystkie powyższe kwoty są powiększone o stawkę VAT, jeżeli mediator jest jego podatnikiem.

Podsumowanie

Podsumowując, mediacja, z uwagi na szybkość postępowania, a także zaangażowanie mniejszej ilości surowców i osób w prowadzenie sporu jest o wiele bardziej atrakcyjnym sposobem rozwiązania sporu. Co istotne, a często niedoceniane w praktyce, przeprowadzenie mediacji na samym początku sporu, nawet przy braku dojścia do ugody, może przynieść ze sobą pozytywne skutki, np. zrozumienie swoich własnych interesów czy bliższe poznanie perspektywy drugiej strony. To z kolei przełożyć się może następnie na sprawniejsze prowadzenie sporu sądowego lub arbitrażowego. 

W aktualnych realiach polskiego sądownictwa trudno jest również uznać, że prowadzenie mediacji może wydłużyć czas postępowania. Niejednokrotnie sądy bowiem wyznaczają pierwsze rozprawy w perspektywie kilku, a nawet kilkunastu miesięcy od wpływu pozwu. Nic nie stoi więc na przeszkodzie, aby rozpocząć rozwiązywanie sporu od mediacji lub prowadzić je równolegle do postępowania sądowego – ryzyko jest bowiem znikome, a potencjalne korzyści mogą być bardzo wysokie.

Autorzy

Magdalena Tyka-Jabłońska
Radca prawny, Partner+48 22 416 60 04magdalena.tyka-jablonska@jklaw.pl
Patryk Grochowski
Associate+48 22 416 60 04patryk.grochowski@jklaw.plAssociate

Zobacz inne wpisy