W ostatnich latach rynek e-commerce w Europie podbijają chińskie wielkie platformy sprzedażowe, kuszące klientów wyjątkowo niskimi cenami i szerokim asortymentem produktów, niestety często słabej jakości lub wprost niezgodne z ofertą. Jedną z takich popularnych platform jest chińska Temu, która znalazła się na celowniku Komisji Europejskiej. Temu z udziałem ponad 10 % z 450 milionów konsumentów w UE spełnia kryteria uznania ją za bardzo dużą platformę internetową, której działanie (oraz jego kontrola) musi odpowiadać przepisom Rozporządzenia UE nr 2022/2065, tzw. Aktu o usługach cyfrowych.

Nieprawidłowości w działaniu Temu

Komisja wszczęła postępowanie przeciwko dostawcy Temu w zakresie podejrzenia naruszenia przepisów Rozporządzenia i zidentyfikowała nieprawidłowości w działalności tej platformy, obejmujące m. in. działania nakierowane na zwiększenie sprzedaży przez zmanipulowanie konsumentów, takie jak nieprawdziwe opinie o produktach, fałszywe rabaty sprawiające wrażenie, że dany produkt jest znacznie tańszy niż w rzeczywistości, nakłanianie konsumentów do zakupów m.in. przez przekonywanie ich, że zapasy towaru są ograniczone, a także zmuszanie konsumentów do uczestniczenia w grach, zapewniających dostęp do platformy.

Zarzuty dotyczą też podawania niekompletnych i nieprawidłowych informacji m.in. o prawie do zwrotu towarów oraz ukrywanie swoich danych kontaktowych, utrudniających kierowanie przez konsumentów pytań lub skarg. W rezultacie przeprowadzonego śledztwa Komisja zwróciła się do dostawcy Temu o przedstawienie wyjaśnień w zakresie wykrytych naruszeń.

Szerokie uprawnienia kontrolne Komisji

Dążąc do ustalenia, czy doszło do naruszenia prawa, kontrolerzy dysponują szerokim wachlarzem środków. Nie tylko zwracaniem się do dostawcy o złożenie wyjaśnień, ale także możliwością przeprowadzenia kontroli w jego siedzibie. W celu wykonywania swoich zadań, kontrolerzy mogą przeprowadzać wszelkie niezbędne czynności w pomieszczeniach danego dostawcy lub innej osoby, co obejmować może wstęp do wszelkich pomieszczeń i do środków transportu, dostęp do dokumentów, pieczętowanie wszelkich pomieszczeń, ksiąg lub rejestrów, pobieranie z nich wyciągów czy zadawanie pytań przedstawicielom lub członkom personelu dostawcy, a także żądanie informacji od audytorów.

W toku czynności informacje w imieniu swoich klientów mogą przekazywać także umocowani profesjonalni pełnomocnicy. Ich klienci pozostają natomiast w pełni odpowiedzialni za przekazane informacje, jeżeli okażą się niekompletne, nieprawidłowe lub wprowadzające w błąd.

Co grozi za naruszenie przepisów o usługach cyfrowych?

Naruszenie przepisów skutkować może dotkliwymi sankcjami, takimi jak grzywny i okresowe kary pieniężne. Komisja może w drodze decyzji nałożyć na dostawcę grzywny, których wysokość nie może przekraczać % jego łącznego światowego rocznego obrotu uzyskanego w poprzednim roku obrotowym, jeżeli Komisja stwierdzi, że dostawca umyślnie lub w wyniku zaniedbania naruszył przepisy Rozporządzenia, nie wykonał nałożonego na niego zobowiązania lub środka tymczasowego, np. obejmujących nakaz zaprzestania danego naruszenia lub jego usunięcia.

Komisja może nałożyć na dostawcę lub inną osobę fizyczną lub prawną także grzywnę, których wysokość nie może przekraczać 1% łącznego rocznego dochodu lub światowego obrotu uzyskanego w poprzednim roku obrotowym, jeżeli umyślnie lub w wyniku zaniedbania, m.in. dostarczyli nieprawidłowych, niekompletnych lub wprowadzających w błąd informacji lub nie odpowiedzieli na żądanie przekazania wyjaśnień lub informacji, czy też odmówili poddania się kontroli.

Ponadto Komisja może przyjąć decyzję o nałożeniu okresowych kar pieniężnych, których dzienna wysokość nie może przekraczać 5% średniego dziennego dochodu lub światowego rocznego obrotu uzyskanego w poprzednim roku obrotowym i które są naliczane od daty ustalonej w decyzji, w celu zmuszenia takich podmiotów do dostarczenia prawidłowych i kompletnych informacji lub poddania się kontroli, czy wykonania zobowiązań lub środków tymczasowych. Rozstrzygnięcia Komisji mogą podlegać kontroli przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.